Wczesny rozwój umiejętności językowych u dzieci w wieku przedszkolnym ma ogromne znaczenie dla osiągania przez nich sukcesów w późniejszych latach. Mowa, język i umiejętności komunikowania się są kluczowe dla ogólnego rozwoju dzieci. Język jest narzędziem wszystkich interakcji społecznych, a problemy z komunikowaniem się mogą stwarzać długotrwałe blokady u dziecka, zarówno w socjalizacji, jak i w edukacji. Umiejętność wyraźnego mówienia i odbioru mowy, rozumienia innych i wyrażania się w sposób zrozumiały w celu współdziałania z innymi jest podstawą rozwoju osobowości dziecka. Badania pokazują, że dobra komunikacja, język, umiejętności czytania i pisania w młodym wieku mają najwyższą korelację z wynikami w szkole. Istnieją również badania dowodzące, że rozwój języka jest ściśle związany z rozwojem mózgu i rozwojem poznawczym, a posiadanie dużego zasobu słownictwa zwiększa kreatywność i pomaga ludziom wpadać na nowe pomysły.

Nasuwa się więc pytanie: jakie czynniki mają istotny wpływ na rozwój mowy w wieku przedszkolnym? Badania pokazują, że istnieje korelacja między uczeniem się a częstotliwością komunikacji ustnej. W okresie wczesnego dzieciństwa dziecko uczy się języka od swojego otoczenia i przyswaja słowa, które są przez nie używane. Dlatego w okresie dorastania dziecka bardzo ważne jest, aby jego rodzice jak najczęściej komunikowali się z nim, budowali dialogi. Rozwój językowy nie może być postrzegany w oderwaniu od innych, ale jest ściśle związany z ogólnym rozwojem dziecka we wczesnych latach życia, i jest niezwykle ważny. Stworzenie środowiska sprzyjającego nauce, w którym czyta się dziecku książki dostosowane do wieku, a także inne sposoby gry i zabawy podczas nauki, mogą pomóc przyspieszyć przyswajanie języka i rozpocząć przygotowanie dziecka do szkoły. Nigdy nie jest za wcześnie, aby zacząć zachęcać do rozwoju językowego!



Jak wspomniano wcześniej, dzieci najlepiej uczą się obserwując i kopiując zachowania dorosłych, dlatego personel przedszkola powinien w miarę możliwości wykazywać się dobrą znajomością mowy i języka. Rodzice i specjaliści powinni stwarzać dzieciom okazje do mówienia oraz słuchania poprzez codzienne rozmowy i praktyczne działania. Dobre praktyki obejmują: zwrócenie uwagi dziecka i nawiązanie kontaktu wzrokowego (w razie potrzeby przejście na poziom dziecka). Praktyki te przyspieszają również ogólny postęp na innych etapach rozwoju i pomagają zapewnić o wiele więcej możliwości rozwoju w późniejszym okresie życia. Wiadomo również, że regularne ćwiczenia zmniejszają ryzyko związane z opóźnieniami rozwojowymi u dziecka w wieku przedszkolnym.

Niepowodzenie w nauce komunikacji ma poważne negatywne konsekwencje. Na szczęście zdecydowana większość z sukcesem uczy się mówić, czytać i pisać. Jeśli jednak dziecko wykazuje oznaki opóźnień rozwojowych lub późno zaczyna mówić, postawa wyczekująca może być błędem.

Badania nad językiem, nad umiejętnością czytania i pisania wiążą opóźniony rozwój mowy z takimi czynnikami, jak: trudności w nauce, niepełnosprawność, nieśmiałość, trudności społeczne, zaburzenia lękowe, problemy behawioralne.

Rodzice, którzy obawiają się, że ich dziecko nie nadąża w rozwoju za rówieśnikami, powinni szukać fachowej pomocy u logopedów i pediatrów. Jeśli twoje dziecko nie mówi jeszcze przed ukończeniem czwartego roku życia, już teraz powinnaś/powinieneś zastanowić się, jakie problemy mogą być przyczyną tego rozwoju?!

Zatem praca z rodzicami przyczynia się do rozwoju spójnej mowy. Wychowawca ma obowiązek zapoznać rodziców ze specyfiką rozwoju mowy dziecka:

> podnieść kompetencje pedagogiczne rodziców w zakresie problematyki rozwoju mowy dzieci,

> włączyć rodziców w proces pedagogiczny i życie grupy.

Analiza treści modelowych programów wychowania przedszkolnego pod kątem rozwijania mowy spójnej przy jednoczesnym zapoznawaniu dzieci z otaczającym je światem wykazała, że głównym celem rozwijania mowy spójnej wśród starszych dzieci przedszkolnych jest doskonalenie mowy monologicznej.

Zajęcia przedszkolne odgrywają równie ważną rolę w rozwoju mowy u dzieci w wieku przedszkolnym. Różne grupy wiekowe stosują różne podejścia do uczenia się. W młodszych grupach dzieci nie potrafią jeszcze angażować się w działania grupowe, nie odnoszą się do wypowiedzi skierowanej do całej grupy. Nie umieją słuchać rówieśników; silnym bodźcem, który może przyciągnąć uwagę dzieci jest wypowiedź nauczyciela. W tych grupach wymagane jest szerokie zastosowanie wizualizacji, zwłaszcza emocjonalnych metod nauczania, głównie gier, niespodzianek. Przed dziećmi nie stawia się zadań do nauki. Zajęcia odbywają się w grupach i indywidualnie. Struktura lekcji jest prosta – na początku dzieci nie mają obowiązku odpowiadać indywidualnie; te, które chcą, jednocześnie odpowiadają na pytania nauczyciela.

Później zmienia się nieco charakter czynności uczenia się. Dzieci uświadamiają sobie osobliwości swojej mowy, np. osobliwości wymowy. Treść zajęć staje się bardziej złożona. Możliwe staje się wyznaczanie celów nauczania w klasie. Wzrastają wymagania co do kultury przekazu mowy, powszechne staje się mówienie po kolei, pojedynczo, ale nie chórem, a w miarę możliwości – frazami. Czas trwania lekcji zostaje wydłużony do 20 minut. Wprowadzane są nowe aktywności: wycieczki, opowiadanie historii i nauka prostych rymów.



Dla rozwoju spójnej mowy wśród starszych dzieci przedszkolnych stosuje się takie techniki, jak parafrazowanie i opowiadanie. Metodyczne metody organizacji parafrazowania obejmują:

– przygotowanie do percepcji tekstu,

– podstawowe czytanie tekstu przez nauczyciela,

– omówienie pytań (pytania od odtwórczych po poszukujące, i problemowe).

– sporządzenie planu parafrazowania,

– ponowne czytanie tekstu przez nauczyciela, parafraza.

Parafraza to twórcze uczenie dziecka poprawnego czytania i pisania. Nauka powtarzania wzbogaca słownictwo i przyczynia się do rozwoju postrzegania, pamięci i uwagi.

Można użyć obrazków, aby pomóc dziecku śledzić znaczenie tekstu i zachować kolejność zdarzeń. Rozwój mowy sprawia, że dziecko staje się bardziej pewne siebie.

Zapraszam na Gry Transformacyjne, na mój blog.

kontakt@emma-lange.pl

Brain-Art Centrum
W pracy wykorzystuję algorytmy, które opracowałam za pomocą mych autorskich metod. Wykorzystuję w nich moje doświadczenia, jako psychologa i terapeuty.
Algorytmy są objęte prawami autorskimi, na które mam wyłączność. Metody te nie są stosowane poza moim gabinetem.

Emma Lange
psycholog, terapeuta, homeopata

Dodaj opinię

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *